Poznańskie Ziemstwo Kredytowe (Posener Landschaft)
W 1821 roku utworzono tzw. “Landschaftę Poznańską”, w 1857 roku zamieniono jej nazwę na “Neuer Kreditverein fuer die Provinz Posen”, a w 1883 roku na “Posener Landschaft” czyli Poznańskie Ziemstwo Kredytowe. W 1890 roku powstał przy Ziemstwie Bank Poznańskiego Ziemstwa Kredytowego.
Poznańskie Ziemstwo Kredytowe jako stowarzyszenie właścicieli nieruchomości ziemskich województw: poznańskiego, pomorskiego i śląskiego miało na celu udzielanie swoim członkom pożyczek długoterminowych zabezpieczonych hipotecznie. Członkami Ziemstwa mogli być właściciele nieruchomości ziemskich tak rolnych jak i leśnych.
Zgodnie ze Statutem Władzami Ziemstwa były: Dyrekcja, Komitet i Sejmik. Do zakresu działania Dyrekcji należało kierownictwo nad wszelkimi sprawami Ziemstwa, przyznawanie, zabezpieczanie i ściąganie pożyczek, zawiadywanie majątkiem Ziemstwa, mianowanie i zwalnianie radców i urzędników Ziemstwa, przedstawianie projektów i wniosków Komitetowi i Sejmikowi w sprawach należących do ich zakresu działania, ogłaszanie bilansów i sprawozdań rocznych Ziemstwa.
Listy zastawne – obieg na 1 stycznia 1938:
- 4% listy zastawne konwersyjne, odcinki po 10, 100 i 500 złotych – 27.831.650,-
- 4.5% listy zastawne serii L w złotych, odcinki po 100, 1000 i 5000 złotych – 60.381.600,-
- 4.5% listy zastawne serii K w złotych w złocie, odcinki po $20, 100, 500 i 1000* – 19.506.190,-
(*) płatne wyłącznie w złotych w złocie po kursie 8.9141 złotego za 1 dolara
notowane na Giełdzie w Warszawie.
W czasie okupacji Ziemstwo postawiono w stan likwidacji.
Zgodnie z obwieszczeniem opublikowanym w dzienniku urzędowym Rzeszy (Reichsanzeiger Numer 42 z 19 lutego 1942) listy zastawne Poznańskiego Ziemstwa Kredytowego oraz kupony odsetkowe od nich płatne do 1 stycznia 1942 roku mogły być wymieniane na niemieckie listy zastawne. Oferta wymiany była skierowana wyłącznie do osób narodowości niemieckiej i narodowości traktowanych analogicznie (obywateli Rzeszy, osób umieszczonych na Volkslistach 1, 2 i 3 stopnia, obywateli Protektoratu Czech i Moraw), nie obejmowała zatem Polaków. Dodatkowym warunkiem skorzystania z oferty było udowodnienie posiadania papierów od 1 września 1939 roku. Z konwersji były wyłączone listy zastawne denominowane w markach polskich, można się zatem domyślać, że wspomniany poniżej kurs dla listó denominowanych w markach dotyczył starych listów zastawnych wydawanych jeszcze w markach niemieckich, które nie zostały wcześniej skonwertowane na listy zlotowe emisji konwersyjnej. Przeliczenia dokonywano według następujących kursów:
1 Złoty = 0,50 RM | 1 Dolar w złocie = 9 Złotych = 4,50 RM | 1 Dolar = 5,40 Złotych = 2,70 RM | 1 Marka = 0,06 RM
Kwoty wynikające z przerachowania i podzielne przez 100 (zaokrąglone w dół do pełnej setki) wypłacano w formie 4% listów zastawnych niemieckich ziemstw kredytowych denominowanych w reichsmarkach, liczonych po kursie 102,5% z talonem i pierwszym kuponem płatnym 1 października 1942, jednocześnie wyłącając odsetki za okres od 1 stycznia do 31 marca 1942 w wysokości 1% wartości nominalnej przyznanych listów zastawnych w reichsmarkach. Reszta wynikająca z zaokrąglenia bylą wypłacana w gotówce z oprocentowaniem 2,5% od 1 stycznia 1942 do dnia wypłaty. Oferta konwersji datowana na 18 lutego 1942 obowiązywała 2 miesiące. Konwersje prowadziło Ziemstwo Kraju Warty z siedzibą w Poznaniu. Oferta ta nie zakłądała jednak wymiany wyłącznie na listy zastawne Ziemstwa Kraju warty, zatem te ostatnie nie są prostym następcą listów emitowanych przez Poznańskie Ziemstwo Kredytowe przed 1 września 1939.
Dla zainteresowanych dodatkowymi informacjami: