25 Letnia 8% zewnętrzna złota pożyczka amortyzacyjna z 1925 r.
25 Letnia 8% zewnętrzna złota pożyczka amortyzacyjna z 1925 r., skonwertowana na 41/2 %
Obligacje (255×383), data emisji 1 stycznia 1925
11.1 100 USD
11.2 500 USD
11.3 1000 USD
Obligacje konwersyjne (255×383), data emisji 1 stycznia 1925
11.4 105 USD
11.5 525 USD
11.6 1050 USD
Podstawa prawna emisji:
- Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 30 grudnia 1924 r. o zaciągnięciu pożyczki zagranicznej (Dz. U. RP 24.118.1066)
- Ustawa z dnia 3 marca 1925 r. o wypuszczeniu pożyczki zagranicznej w dolarach Stanów Zjednoczonych Ameryki (Dz. U. RP 25.22.154).
Informacje o emisji:
Upoważnienie ustawowe zezwalało na zaciągnięcie pożyczki do wysokości 50.000.000 dolarów, jednak udało się tylko zrealizować pierwszą transzę w wysokości nominalnej 35.000.000 dolarów, a jej rzeczywiste koszty przekraczały 10.2 %. Druga transza w wysokości 15.000.000 dolarów nie doszła do skutku. W późniejszym okresie twierdzono nawet, iż właśnie tych 15 milionów brakowało aby obronić złotego przed dewaluacją w 1927 roku.
Ogłoszenie emisyjne w jednej z gazet amerykańskich z lutego 1925
Zgodnie z rozporządzeniem upoważniającym do zaciągnięcia tej pożyczki, wpływy z niej w kwocie 40.000.000 złotych były przeznaczone na budowę linii kolejowych, zaś reszta na utworzony w tym okresie Państwowy Fundusz Gospodarczy, który miał stanowić źródło kredytu na cele budowlane i produkcyjne. Spłata pożyczki była zabezpieczona wszystkimi dochodami z kolei państwowych oraz z podatku akcyzowego na cukier. Zabezpieczenie było więc nieproporcjonalnie wysokie, bo np. dochody samego PKP wyniosły w roku 1930/31 około 150 milionów dolarów.
Wykup
Tak zwana pożyczka Dillonowska początkowo miała być spłacona do 1 stycznia 1950 roku, jednak obsługa jej została częściowo zawieszona po wprowadzeniu ograniczeń dewizowych w kwietniu 1936 roku. W okresie od 01 czerwca 1937 do 31 maja 1938 roku konwertowano w kraju w/w obligacje na obligacje 4.5% Państwowej Pożyczki Wewnętrznej, zaś kupony od nich w okresie 1-10-37 do 14-04-1939 zamieniano na 3% Bony Skarbu Państwa. Obligacje nie przedstawione do konwersji na pożyczkę złotową, pod warunkiem, że były zaopatrzone w kupon płatny 1 stycznia 1939 były skupowane przez Bank Polski do dnia 30 kwietnia 1939 po kursie 2,75 złotego za dolara wartości nominalnej i umarzane.
Na podstawie umowy z 31 grudnia 1938 zawartej przez Rząd Polski z bankiem Dillon, Read & Co. dokonano konwersji tej pożyczki, poprzez przedrukowanie obligacji granatowym nadrukiem i wymianę kuponów. W wyniku konwersji przedłużono termin spłaty do 1 lipca 1963 roku, obniżono oprocentowanie do 4.5 % jednocześnie podnosząc nominał poszczególnych obligacji o 5%, odpowiednio do 105, 525 i 1050 dolarów. Po konwersji pożyczka ta stała się znana na rynku amerykańskim pod nazwą „25 Year Sinking Fund External 8% Gold Bond, 4.5 Per Cent Assented Sinking Fund External Bond due 1963”. Kupony od w/w obligacji podlegały konwersji na 3% Bony dolarowe (tzw. 3% Dollar Funding Bonds due October 1, 1956). Obieg tej pożyczki po wprowadzeniu ograniczeń dewizowych wynosił na dzień 1/10/1936 $18.900.000 zaś na dzień 1 kwietnia 1939 roku odpowiednio $7.676.600. Według danych z 1973 roku w obiegu pozostawało $7.311.510,00. Po wojnie obligacje te nie były spłacane i dopiero w kwietniu 1973 roku rząd PRL zawarł porozumienie o wykupie tych obligacji. Wykup ten był prowadzony w USA i w Polsce. W Polsce obligacje te były skupowane w okresie od 1 września 1972 do 31 lipca 1980 przez Bank PeKaO SA za 36.5% wartości nominalnej, a ekwiwalent był wypłacany w bonach towarowych PeKaO.